Қолдану көрсеткіштері
Каптоприл-Боримед препараты 18 жастан бастап ересектерде қолдануға арналған:
- артериялық гипертензия, оның ішінде реноваскулярлық (асқынбаған гипертонустық кризді қоса);
- созылмалы жүрек жеткіліксіздігі (біріктіріп емдеу құрамында);
- жедел миокард инфарктісі: клиникалық тұрақты жағдайда инфаркт болған сәттен бастап алғашқы 24 сағат ішінде;
- клиникалық тұрақты жағдайда миокард инфарктісінен кейін сол жақ қарыншаның дисфункциясы (сол жақ қарыншаның лықсу фракциясы ≤ 40 %) клиникалық айқын жүрек жеткіліксіздігінің туындау жиілігін төмендетуге, өміршеңдікті арттыруға және созылмалы жүрек жеткіліксіздігіне байланысты ауруханаға жатқызу жиілігін төмендетуге арналған;
- 1 типті қант диабеті аясында диабеттік нефропатия (альбуминурияда тәулігіне 30 мг-ден астам).
Қолдануды бастағанға дейін қажетті мәліметтер тізбесі
Қолдануға болмайтын жағдайлар
- әсер етуші затқа және басқа да АӨФ тежегіштеріне немесе кез келген қосымша заттарға аса жоғары сезімталдық;
- АӨФ тежегіштерін қабылдауға байланысты анамнездегі ангионевроздық ісіну (Квинке ісінуі) және тұқым қуалайтын/идиопатиялық ангионевроздық ісіну;
- бауыр және/немесе бүйрек функциясының ауыр бұзылулары;
- рефрактерлік гиперкалиемия;
- бүйрек артериясының екі жақты стенозы, үдемелі азотемиясы бар жалғыз бүйрек артериясының стенозы;
- бүйрек трансплантациясынан кейінгі жағдай;
- аорта сағасының стенозы және сол жақ қарыншадан қан ағымын қиындататын ұқсас өзгерістер;
- қант диабеті және/немесе бүйрек функциясының орташа немесе ауыр бұзылулары бар пациенттерде алискиренмен және құрамында алискирен бар препараттармен бір мезгілде қолдану (шумақтық сүзу жылдамдығы (ШСЖ) 60 мл/мин/1,73 м2-ден аз дене беткейінің ауданы);
- диабеттік нефропатиясы бар пациенттерде ангиотензин II рецепторларының антагонистерімен (АРА II) бір мезгілде қолдану;
- ангионевроздық ісінудің даму қаупі жоғары болуына байланысты бейтарап эндопептидаза тежегіштерімен (мысалы, құрамында сакубитрил бар препараттармен) бір мезгілде қолдану;
- жүктілік және бала емізу кезеңі;
- балалар мен 18 жасқа дейінгі жасөспірімдер (тиімділік пен қауіпсіздік анықталмаған);
-тұқым қуалайтын фруктоза жақпаушылығы, Lapp-лактаза ферментінің тапшылығы, глюкоза-галактоза мальабсорбциясы бар адамдар.
Сақтықпен
- артериялық гипотензия;
- созылмалы жүрек жеткіліксіздігі;
- жүректің ишемиялық ауруы немесе цереброваскулярлық аурулар;
- бастапқы гиперальдостеронизм;
- бауыр функциясының бұзылуы;
- дәнекер тіннің жүйелік аурулары (жүйелі қызыл жегі, склеродермия және т. б.), сүйек кемігінің қан түзуінің бәсеңдеуі, иммуносупрессивті емдеу, аллопуринолды немесе прокаинамидті бір мезгілде қолдану немесе аталған күрделі факторлардың біріктірілімі (нейтропения мен агранулоцитоздың даму қаупі);
- бүйрек функциясының бұзылуы;
- гемодиализдегі пациенттер;
- гиперкалиемия;
- қант диабеті;
- ауыр аллергологиялық анамнез немесе анамнездегі ангионевроздық ісіну;
- жарғаққанаттылардың уынан аллергенмен десенсибилизацияны бір мезгілде жүргізу;
- декстран сульфатын пайдалана отырып, тығыздығы төмен липопротеин аферезі (ТТЛП-аферез) емшарасын бір мезгілде жүргізу;
- жоғары ағынды жарғақшаларды қолданатын гемодиализ (мысалы, AN69®);
- айналымдағы қан көлемінің төмендеуімен қатар жүретін жағдайлар (оның ішінде диуретиктермен емдеу кезінде, ас тұзы шектелген диетаны ұстану, диарея немесе құсу);
- үлкен хирургиялық араласу кезінде немесе жалпы анестезия кезінде қолдану;
- калий жинақтайтын диуретиктерді, калий препараттарын, құрамында калий бар ас тұзын алмастырғыштарды бір мезгілде қолдану;
- литий препараттарымен бір мезгілде қолдану;
- қара нәсілді пациенттерде қолдану;
- егде жастағы (65 жастан асқан) пациенттерде қолдану.
Қолдану кезіндегі қажетті сақтандыру шаралары
Артериялық гипотензия
Артериялық гипертензиясы бар пациенттерде каптоприлді қолданған кезде айқын артериялық гипотензия сирек жағдайларда ғана байқалады. Бұл жағдайдың даму ықтималдығы сұйықтықтың көп азаюы және гипонатриемия кезінде жоғарылайды (мысалы, диуретиктермен қарқынды емдеуден, ас тұзын тұтынуды шектеуден кейін, диализдегі пациенттерде, сондай-ақ диареясы бар немесе құсатын пациенттерде).
Тұзды аз қолданатын немесе тұзсыз диетадағы пациенттерде каптоприл сақтықпен тағайындалады. Айналымдағы қан көлемі мен қандағы натрий мөлшері каптоприл тағайындалғанға дейін реттелуі керек. Артериялық қысымның күрт төмендеу мүмкіндігін диуретикті алдын-ала тоқтату (4-7 күн бұрын) немесе натрий хлоридін қабылдауды көбейту (қабылдау басталғанға дейін шамамен бір апта бұрын) немесе емдеудің басында каптоприлдің төмен дозаларын (тәулігіне 6,25-12,5 мг) тағайындау арқылы азайтуға болады. Бүйрек функциясын каптоприлмен емді бастамас бұрын, сондай-ақ онымен емдеу кезінде үнемі бақылау керек. Гипотензивті препараттарды қабылдау нәтижесінде артериялық қысымның шамадан тыс төмендеуі жүректің ишемиялық ауруы немесе ми қан тамырлары аурулары бар пациенттерде миокард инфарктісінің немесе инсульттің даму қаупін арттыруы мүмкін. Артериялық гипотензия дамыған кезде пациент аяқтарын көтеріп көлденең күйде жатуы керек. 0,9% натрий хлориді ерітіндісін вена ішіне енгізу қажет болуы мүмкін.
СЖЖ бар пациенттерде АҚ өтпелі төмендеуі жағдайлардың жартысына жуығында бастапқыдан АҚ 20% - дан жоғары байқалады. АҚ төмендеу дәрежесі емдеудің алғашқы кезеңдерінде (каптоприлдің алғашқы бірнеше дозасын қабылдағаннан кейін) ең жоғары болады және емдеу басталғаннан кейін бір - екі апта ішінде тұрақтанады. АҚ әдетте екі ай ішінде емдік тиімділікті төмендетпестен бастапқы деңгейге оралады. СЖЖ бар пациенттерде емдеуді дәрігердің бақылауымен каптоприлдің төмен дозаларынан (тәулігіне 6,25-12,5 мг) бастау керек. Каптоприл дозасын ұлғайтуды үлкен сақтықпен жүргізу керек. Өтпелі артериялық гипотензияның өзі емдеуді тоқтатуға негіз бола алмайды. Артериялық гипотензия тұрақты болған жағдайларда дозаны азайту және/немесе диуретикті және/немесе каптоприлді қолдануды тоқтату керек.
Аорта немесе митральды стеноз/гипертрофиялық обструктивті кардиомиопатия
Вазодилатациялайтын әсері бар барлық дәрілік препараттар сияқты, АӨФ тежегіштері сол жақ қарыншадан қан ағымы жолдарының обструкциясы бар пациенттерде аса сақтықпен қолданылуы тиіс. Гемодинамикалық маңызды обструкция болған жағдайда каптоприлді қолдану ұсынылмайды.
Бүйрек функциясының бұзылуы
Бүйрек ауруы бар кейбір пациенттерде, әсіресе бүйрек артериясының ауыр стенозы бар пациенттерде артериялық қысым төмендегеннен кейін қан сарысуындағы мочевина азоты мен креатинин концентрациясының жоғарылауы байқалады. Бұл жоғарылау әдетте каптоприлмен емдеуді тоқтатқан кезде қайтымды болады. Бұл жағдайларда каптоприл дозасын азайту және/немесе диуретикті тоқтату қажет болуы мүмкін.
Каптоприлді ұзақ уақыт қолдану аясында пациенттердің шамамен 20 % -да мочевина мен қан сарысуындағы креатинин концентрациясының нормамен немесе бастапқы мәнмен салыстырғанда 20% - дан астам жоғарылауы байқалады.
Пациенттердің 5%-нан азында, әсіресе ауыр нефропатияларда, креатинин концентрациясының жоғарылауына байланысты емдеуді тоқтату қажет.
Реноваскулярлық гипертензия
Бүйрек артерияларының екі жақты стенозы немесе жалғыз бүйрек артериясының стенозы бар пациенттерде АӨФ тежегіштерін қолданғанда артериялық гипотензия мен бүйрек жеткіліксіздігінің даму қаупі жоғары. Бүйрек жеткіліксіздігі бастапқыда қан плазмасындағы креатинин құрамындағы шамалы өзгерістермен ғана көрінуі мүмкін. Мұндай пациенттерде каптоприлді қолдану ұсынылмайды.
Бүйрек трансплантациясы
Жақында бүйрек трансплантациясын жасатқан пациенттерде каптоприлді қолдану тәжірибесі жоқ. Сондықтан мұндай пациенттерде каптоприлді қолдану ұсынылмайды.
Протеинурия
Каптоприлді қолданған кезде пациенттердің 0,7 % -да тәулігіне 1000 мг-ден астам протеинурия байқалды. 90% жағдайда протеинурия бүйрек функциясы бұзылған пациенттерде, сондай-ақ каптоприлдің жоғары дозаларын қолданғанда (тәулігіне 150 мг-ден астам) пайда болды. Протеинуриясы бар пациенттердің шамамен 20 % -да нефроздық синдром дамыды. Көп жағдайда каптоприлді қабылдаған кезде протеинурия жоғалып кетті немесе препаратты қабылдауды тоқтатуға немесе тоқтатпауға қарамастан, оның айқындылығының дәрежесі 6 ай ішінде төмендеді. Протеинуриясы бар пациенттерде бүйрек функциясының көрсеткіштері (қандағы мочевина мен креатинин азотының концентрациясы) әрқашан дерлік қалыпты шекте болды. Бүйрек аурулары бар пациенттерде емдеуді бастамас бұрын және емдеу курсы кезінде мезгіл-мезгілімен несептегі ақуызды анықтау керек.
Бауыр функциясының бұзылуы
Сирек жағдайларда АӨФ тежегіштерін қолдану холестаздық сарғаюдың немесе гепатиттің пайда болуынан басталатын және кейде өліммен аяқталатын бауырдың фульминантты некрозына дейін үдейтін синдромның дамуымен қатар жүрді. Бұл синдромның даму механизмі белгісіз. Егер АӨФ тежегіштерімен ем қабылдайтын пациентте сарғаю дамыса немесе «бауыр» ферменттері белсенділігінің айтарлықтай жоғарылауы байқалса, каптоприлмен емдеуді тоқтатып, тиісті қосымша емдеуді тағайындау керек. Пациент тиісті бақылауда болуы керек.
Нейтропения / агранулоцитоз/тромбоцитопения / анемия
АӨФ тежегіштерін қабылдайтын пациенттерде нейтропения/агранулоцитоз, тромбоцитопения және анемия жағдайлары байқалды. Бүйрек функциясы қалыпты және басқа бұзылулар болмаған пациенттерде нейтропения сирек кездеседі. Бүйрек жеткіліксіздігінде каптоприл мен аллопуринолды бір мезгілде қабылдау нейтропенияға әкелді.
Каптоприл-Боримед препаратын иммундық супрессорларды, аллопуринолды немесе прокаинамидті қабылдайтын дәнекер тінінің жүйелік аурулары (жүйелі қызыл жегі, склеродермия және т.б.) бар пациенттерде немесе аталған асқыну факторларының біріктірілімі кезінде, әсіресе бүйрек функциясының бұрын орын алған бұзылыстары болса, аса сақтықпен қолдану керек.
Нейтропения кезінде 13% жағдайда өлімге әкеп соқтыру тіркелді. Барлық жағдайларда дерлік өлім жағдайы иммуносупрессорларды қабылдау аясында немесе осы факторлардың екеуінің тіркесімі кезінде дәнекер тінінің аурулары, бүйрек немесе жүрек жеткіліксіздігі бар пациенттерде байқалды.
Мұндай пациенттерде АӨФ тежегіштерінің аясында нейтропенияның өлімге әкелетін көп жағдайларының дамуына байланысты оларда емдеуді бастамас бұрын, алғашқы 3 айда - 2 апта сайын, содан кейін – әр 2 ай сайын қан лейкоциттерінің санын бақылау керек. Барлық пациенттерде каптоприлмен емдеуді бастағаннан кейінгі алғашқы 3 айда, содан кейін әр 2 айда қандағы лейкоциттер санын ай сайын бақылау керек. Егер лейкоциттер саны 4000 / мкл-ден төмен болса, жалпы қан талдауын қайта жүргізу көрсетіледі, 1000/мкл - ден төмен болса - пациентті бақылауды жалғастыра отырып, препаратты қабылдау тоқтатылады. Әдетте нейтрофилдер санының қалпына келуі каптоприлді тоқтатқаннан кейін 2 апта ішінде жүреді.
Кейбір пациенттерде бірқатар жағдайларда антибиотиктермен қарқынды емдеуге жауап бермеген ауыр инфекциялық аурулар дамыды. Нейтропения/агранулоцитоз қаупі жоғары пациенттерде каптоприлді қолданған кезде қандағы лейкоциттер санын үнемі бақылау ұсынылады. Пациенттерге инфекциялық аурудың кез келген белгілері (мысалы, қызба, тамақ ауыруы) пайда болған жағдайда дереу дәрігерге қаралу қажеттігі туралы ескерту керек.
Аса жоғары сезімталдық реакциялары / ангионевроздық ісіну
Каптоприлді қоса, АӨФ тежегіштерін қолданғанда беттің, аяқ-қолдың, еріннің, тілдің, дауыс қатпарларының және/немесе көмейдің ангионевроздық ісінуінің сирек жағдайлары байқалды. Ангионевроздық ісіну емдеу кезінде кез келген уақытта дамуы мүмкін. Ангионевроздық ісіну дамыған жағдайда каптоприлді қабылдауды дереу тоқтатып, симптомдар толығымен жойылғанға дейін пациенттің жағдайын мұқият бақылау керек.
Егер ісіну бетке тараған болса, әдетте арнайы ем қажет болмайды (симптомдардың айқындылығын төмендету үшін антигистаминді препараттар қолданылуы мүмкін). Респираторлық дистресс-синдромының дамуынсыз тілдің ісінуі ғана байқалған жағдайларда да пациенттерге антигистаминді дәрілермен және кортикостероидтармен емдеу жеткіліксіз болу мүмкін болуына байланысты ұзақ мерзімді бақылау қажет болуы мүмкін.
Көмей мен тілдің ісінуіне байланысты ангионевроздық ісіну өте сирек жағдайларда өлімге әкелуі мүмкін. Егер ісіну тілге, жұтқыншаққа немесе көмейге тараса және тыныс алу жолдары обструкциясының даму қаупі болса, дереу тері астына 0,3 - 0,5 мл 0,1% эпинефрин (адреналин) ерітіндісін енгізу керек және/немесе тыныс алу жолдарының өткізгіштігін қамтамасыз ету керек (интубация немесе трахеостомия).
Сирек жағдайларда, АӨФ тежегіштерімен емдеу аясында іштің ауырсынуымен жүрек айнуымен және құсумен бірге немесе онсыз, кейде - беттің алдындағы ангионевроздық ісінуінсіз және CL-эстеразаның қалыпты деңгейінде көрінген интестинальды ісіну (ішектің ангионевроздық ісінуі) дамыды. Диагноз құрсақ қуысының компьютерлік томографиясы, ультрадыбыстық зерттеу немесе хирургиялық араласу арқылы анықталады. Симптомдар АӨФ тежегіштерін қабылдауды тоқтатқаннан кейін жоғалып кетті. Интестинальды ісінудің даму мүмкіндігін АӨФ тежегіштерін қабылдайтын пациенттерде іштің ауырсынуын дифференциалды диагностикалау кезінде ескеру қажет.
Анамнезінде АӨФ тежегіштерін қабылдауға байланысты емес ангионевроздық ісінуі бар пациенттер АӨФ тежегіштерімен емдеу аясында ангионевроздық ісінудің даму қаупіне көбірек ұшырауы мүмкін.
Қара нәсіл өкілдерінде АӨФ тежегіштерін қолдану кезінде ангионевроздық ісінудің даму жағдайлары басқа нәсілдер өкілдерімен салыстырғанда жоғары жиілікте байқалды.
Ангионевроздық ісінудің даму қаупінің жоғарылауы АӨФ тежегіштерін және mTOR тежегіштері (темсиролимус, сиролимус, эверолимус), IV типті дипептидилпептидаза тежегіштері (ситаглиптин, саксаглиптин, вилдаглиптин, линаглиптин), эстрамустин, бейтарап эндопептидаза тежегіштері (рацекадотрил, сакубитрил) және тіндік плазминоген активаторлары сияқты дәрілік препараттарды бірге қабылдайтын пациенттерде байқалды.
Жарғаққанаттылар уынан аллергенмен десенсибилизация кезінде анафилактоидты реакциялар
Сирек жағдайларда АӨФ тежегіштерімен емдеу аясында жарғаққанаттылар уынан аллергенмен десенсибилизация курсынан өтетін пациенттерде өмірге қауіп төндіретін анафилактоидты реакциялар байқалды. Мұндай пациенттерде бұл реакцияларды десенсибилизация басталғанға дейін АӨФ тежегішімен емдеуді уақытша тоқтату арқылы алдын алуға болады. Ара уымен иммунотерапия алатын пациенттерге каптоприлді қолдануға болмайды.
Төмен тығыздықтағы липопротеин аферезін (ТТЛП-аферез) жүргізу кезіндегі анафилактоидты реакциялар
Декстран сульфатын қолдана отырып, ТТЛП-аферезін жүргізу кезінде АӨФ тежегіштерін қабылдаған пациенттерде өмірге қауіпті анафилактоидты реакциялар сирек байқалды. Егер ТТЛП-аферездің әр емшарасы басталғанға дейін АӨФ тежегішін уақытша тоқтатса, бұл реакциялардың дамуын алдын-алуға болады.
Жоғары ағынды жарғақшаларды пайдаланумен гемодиализ
АӨФ тежегіштерін қабылдайтын пациенттерде гемодиализді жүргізу кезінде анафилактоидты реакциялар дамуының арту қаупіне байланысты жоғары ағымды полиакрилонитрилді диализ жарғақшаларын (мысалы, AN69®) қолданудан аулақ болу керек. Мұндай жағдайларда басқа типтегі диализ жарғақшаларын қолдану немесе басқа кластағы гипотензивті дәрілерді қолдану қажет.
Қант диабеті
Ішке қабылдауға арналған гипогликемиялық дәрілерді немесе инсулинді қабылдайтын қант диабеті бар пациенттерде АӨФ тежегіштерін бір мезгілде қолданғанда қандағы глюкоза концентрациясын үнемі бақылап отыру керек.
Ішке қабылдайтын гипогликемиялық дәрілерді немесе инсулинді қабылдайтын пациенттер АӨФ тежегіштерін қолдануды бастамас бұрын, әсіресе аталған дәрілік препараттарды бір мезгілде қолданудың бірінші айында қандағы глюкоза концентрациясын (гипогликемия) үнемі бақылау қажеттігі туралы хабардар болуы тиіс.
Жөтел
АӨФ тежегіштерін қабылдаған кезде тән жөтел жиі байқалады. Әдетте, жөтел қақырықсыз, тұрақты сипатқа ие болады және препаратты тоқтатқаннан кейін тоқтайды. АӨФ тежегіштерін қолдануға байланысты жөтелды қақырықсыз жөтелді дифференциалды диагностикалау кезінде ескеру қажет.
Хирургиялық араласу / жалпы анестезия
Үлкен хирургиялық операциялар кезінде, сондай-ақ гипертензияға қарсы әсері бар жалпы анестезияға арналған дәрілерді қолданғанда, АӨФ тежегіштерін қабылдайтын пациенттерде артериялық қысымның шамадан тыс төмендеуі байқалуы мүмкін (каптоприл рениннің компенсаторлық босап шығуынан туындаған ангиотензин II түзілуін бөгеттеуіне байланысты). Мұндай жағдайларда төмендеген артериялық қысымды түзету үшін айналымдағы қан көлемін ұлғайтуға бағытталған шаралар қолданылады.
Гиперкалиемия
Кейбір жағдайларда АӨФ тежегіштерін, соның ішінде каптоприлді қолдану аясында қан сарысуындағы калий мөлшерінің жоғарылауы байқалады.
Гиперкалиемияның даму қаупінің факторлары бүйрек жеткіліксіздігі, егде жас (65 жастан асқан), қант диабеті, кейбір қатар жүретін жағдайлар (АҚК төмендеуі, декомпенсация сатысындағы жедел жүрек жеткіліксіздігі, метаболиздік ацидоз), калий жинақтайтын диуретиктерді (спиронолактон, эплеренон, триамтерен немесе амилорид сияқты), сондай-ақ калий препараттары, құрамында калий бар ас тұзын алмастырғыштар және қан плазмасындағы калий мөлшерінің жоғарылауына ықпал ететін басқа да дәрілік препараттарды (мысалы, гепарин, такролимус, циклоспорин; құрамында ко-тримоксазол [триметоприм+сульфаметоксазол] бар препараттар) бір мезгілде қолдану.
Калий қоспаларын, калий жинақтайтын диуретиктерді немесе құрамында калий бар тағамдық тұзды алмастырғыштарды, әсіресе бүйрек функциясы бұзылған пациенттерде қолдану қан сарысуындағы калийдің елеулі түрде артуына әкелуі мүмкін. Гиперкалиемия кейде өліммен аяқталуы ықтимал жүрек ырғағының ауыр бұзылуына әкелуі мүмкін. Калий жинақтайтын диуретиктер мен калий препараттарын бір мезгілде қолданудан аулақ болу ұсынылады. Каптоприлді және жоғарыда аталған құрамында калий бар немесе қан плазмасындағы калий мөлшерін арттыратын дәрілік препараттарды бір мезгілде қолдану қажет болғанда сақ болу және қан сарысуындағы калий мөлшерін үнемі бақылау қажет.
Гипокалиемия
Тиазидті диуретиктермен бір мезгілде АӨФ тежегіштерін қолданғанда гипокалиемияның даму қаупі жоққа шығарылмайды. Сондықтан мұндай жағдайларда емдеу кезінде қандағы калий мөлшерінің тұрақты мониторингісін жүргізу керек.
Ренин-ангиотензин-альдостерон жүйесінің (РААЖ) қосарлы блокадасы
Артериялық гипотензия, гиперкалиемия, бүйрек функциясының төмендеуі (жедел бүйрек жеткіліксіздігін қоса) сияқты жағымсыз реакциялардың даму жиілігінің жоғарылауымен астасуына байланысты РААЖ-не (РААЖ қосарлы блокада) әсер ететін әртүрлі топтағы дәрілік препараттарды бір мезгілде қолдану ұсынылмайды. Құрамында алискирен бар дәрілік препараттармен АӨФ тежегіштерін бір мезгілде қолдану қант диабеті және/немесе орташа немесе ауыр бүйрек жеткіліксіздігі бар пациенттерде (дене беткейінің ауданы 60 мл/мин/1,73 м2 кем ШСЖ) қарсы көрсетілімді болып табылады және басқа пациенттерде ұсынылмайды.
АӨФ тежегіштерін ангиотензин II рецепторларының антагонистерімен бір мезгілде қолдану диабеттік нефропатиясы бар пациенттерде қарсы көрсетілімді болып табылады және басқа пациенттерде ұсынылмайды.
РААЖ-не әсер ететін екі дәрілік препараттарды бір мезгілде тағайындау қажет болған жағдайда оларды қолдану дәрігердің бақылауымен аса сақтықпен және бүйрек функциясын, АҚ көрсеткіштерін және қан плазмасындағы электролиттер мөлшерін тұрақты бақылаумен жүргізілуі тиіс.
Литий препараттары
Соңғысының уыттылығының туындау қаупіне байланысты каптоприл мен құрамында литий бар дәрілік препараттарды бір мезгілде қолдану ұсынылмайды.
Этностық айырмашылықтар
АӨФ тежегіштерінің еуропалық нәсілді пациенттерге қарағанда қара нәсілді өкілдерде тиімділігі төмен, бұл қара нәсілді өкілдерде рениннің төмен белсенділігінің көбірек таралуына байланысты болуы мүмкін.
Зертханалық зерттеулерге әсері
Каптоприлді қабылдаған кезде ацетонға несеп талдауының жалған оң нәтижесі байқалуы мүмкін.
Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі
Ренин-ангиотензин-альдостерон жүйесінің (РААЖ) қосарлы блокадасы
АРА II, АӨФ тежегіштерін немесе алискиренді (ренин тежегіші) қолдану арқылы РААЖ қосарлы блокадасы артериялық гипотензияның, естен тану, гиперкалиемия және бүйрек функциясының бұзылуының (соның ішінде жедел бүйрек жеткіліксіздігінің) даму қаупінің жоғарылауымен астасады. Каптоприл және РААЖ-не әсер ететін басқа да дәрілік препараттарды бір мезгілде қабылдайтын пациенттерде АҚ, бүйрек функциясын және қандағы электролиттар мөлшерін тұрақты түрде бақылау қажет.
Құрамында алискирен бар дәрілік препараттармен АӨФ тежегіштерін бір мезгілде қолдану қант диабеті және/немесе орташа немесе ауыр бүйрек жеткіліксіздігі бар пациенттерде (дене беткейінің ауданы 60 мл/мин/1,73 м2 кем ШСЖ) қарсы көрсетілімді болып табылады және басқа пациенттерде ұсынылмайды.
АӨФ тежегіштерін ангиотензин II рецепторларының антагонистерімен (АРА II) бір мезгілде қолдану диабеттік нефропатиясы бар пациенттерде қарсы көрсетілімді болып табылады және басқа пациенттерде ұсынылмайды.
Калий жинақтайтын диуретиктер, калий препараттары, құрамында калий бар ас тұзын алмастырғыштар және қан сарысуындағы калий мөлшерін арттыруға қабілетті басқа да дәрілік препараттар
Каптоприлді калий жинақтайтын диуретиктермен (спиронолактон, эплеренон, триамтерен, амилорид сияқты), калий препараттарымен, құрамында калий бар тағамдық тұзды алмастырғыштармен және қан сарысуындағы калий мөлшерін арттыруға қабілетті басқа да дәрілік препараттармен (ангиотензин II рецепторларының антагонистерін, гепаринді, такролимусты, циклоспоринді қоса) құрамында ко-тримоксазол [триметоприм + сульфаметоксазол]) бар препараттармен) бір мезгілде қолдану қан плазмасындағы калий мөлшерінің айтарлықтай жоғарылауына әкелуі мүмкін. Каптоприлмен емдеу кезінде калий жинақтайтын диуретиктерді (мысалы, триамтерен, спиронолактон, амилорид, эплеренон), калий препараттарын, құрамында калий бар тағамдық тұзды алмастырғыштарды (құрамында калий иондарының едәуір мөлшері бар) қолданылуы гиперкалиемияның даму қаупін арттыратын болғандықтан, тек дәлелденген гипокалиемияда ғана тағайындау керек.
Калий жинақтайтын (тиазидті және «ілмекті») диуретиктер
Диуретикалық дәрілерді қабылдайтын пациенттерде каптоприл гипертензияға қарсы әсерді күшейтуі мүмкін. Бұл әсер ас тұзын (тұзсыз диеталар), гемодиализді қабылдауды шектеуге қатысты болады. Әдетте, артериялық қысымның шамадан тыс төмендеуі каптоприлдің бірінші тағайындалған дозасын қабылдағаннан кейін 1 сағат ішінде болады.
Басқа гипотензивті дәрілік препараттар
Аддитивті әсер каптоприл мен басқа гипотензивті емдеуді бір мезгілде қолданғанда байқалуы мүмкін.
Каптоприлді (бета-адреноблокаторлар немесе ұзақ әсер ететін «баяу» кальций өзекшелерінің блокаторлары сияқты) басқа гипотензивті препараттармен қауіпсіз қолдануға болады. Каптоприлді (диуретикпен немесе диуретиксіз) және симпатикалық жүйке жүйесіне әсер ететін дәрілік препараттарды (мысалы, ганглиоблокаторлар, альфа-адреноблокаторлар) бірге тағайындағанда сақ болу керек.
Вазодилататорлар
Вазодилататорларды (мысалы, нитроглицерин) каптоприлмен бірге артериялық қысымның шамадан тыс төмендеу қаупіне байланысты ең төменгі тиімді дозаларда қолдану керек.
Трициклді антидепрессанттар / нейролептиктер
АӨФ тежегіштерінің гипертензияға қарсы әсері күшеюі (бір мезгілде қолдану кезінде АҚ одан әрі төмендеуі) және ортостаздық гипотензияның даму қаупі артуы мүмкін.
Альфа және бета - адреномиметиктер
Эпинефрин (адреналин), изопротеренол, добутамин, допамин сияқты альфа және бета - адреномиметиктер (симпатомиметиктер) АӨФ тежегіштерінің гипертензияға қарсы әсерін төмендетуі мүмкін.
Литий препараттары
АӨФ тежегіштерін (әсіресе диуретиктермен бірге) және литий препараттарын бір мезгілде қолданғанда қан сарысуындағы литий мөлшерінің ұлғаюы, демек, литий препараттарының кардиоуытты және нейроуытты әсерінің күшеюі орын алуы мүмкін. Құрамында литий бар дәрілік препараттарды және АӨФ тежегіштерін бір мезгілде қолдану қажет болған жағдайда қан сарысуындағы литийдің мөлшерін мезгіл-мезгілімен анықтау қажет.
Циклооксигеназа-2 селективті тежегіштерін (ЦСТ-2) және ацетилсалицил қышқылының жоғары дозаларын (≥3 г/тәулік) қоса, қабынуға қарсы стероидты емес препараттар (ҚҚСП)
ҚҚСП, соның ішінде циклооксигеназа-2 (ЦСТ-2) селективті тежегіштері мен ацетилсалицил қышқылын тәулігіне 3 г және одан жоғары дозада қолдану диуретиктер мен басқа гипотензивті дәрілер гипертензияға қарсы әсерді төмендетуі мүмкін. Каптоприл мен индометацинді (және, ацетилсалицил қышқылы сияқты басқа қабынуға қарсы стероидты емес препараттарды) бірге қолданған кезде әсіресе рениннің төмен белсенділігімен қатар жүретін артериялық гипертензия кезінде гипертензияға қарсы әсердің төмендеуі байқалуы мүмкін. Қауіп факторлары бар пациенттерде (егде жас, гиповолемия, диуретиктерді бір мезгілде қолдану, бүйрек функциясының бұзылуы), қабынуға қарсы стероидты емес препараттарды (циклооксигеназа-2 тежегіштерін қоса) және АӨФ тежегіштерін (каптоприлді қоса) бір мезгілде қолдану бүйрек функциясының жедел бүйрек жеткіліксіздігіне дейін нашарлауына әкелуі мүмкін. Әдетте мұндай жағдайларда бүйрек функциясының бұзылуы қайтымды болады. Каптоприл және қабынуға қарсы стероидты емес препараттарды қабылдайтын пациенттерде бүйрек функциясын мезгіл-мезгілімен бақылап отыру керек.
Каптоприлді антиагрегант дәрі ретінде ацетилсалицил қышқылымен бірге қолдануға болады.
Гипогликемиялық дәрілік препараттар
Каптоприлды қоса, АӨФ тежегіштері инсулин мен ішке қабылдауға арналған (сульфонилмочевина туындылары сияқты) гипогликемиялық дәрілердің гипогликемиялық әсерін күшейтуі мүмкін. Пероральді қолдануға арналған гипогликемиялық дәрілік препараттарды немесе инсулинді қабылдайтын қант диабеті бар пациенттерде әсіресе каптоприлмен бір мезгілде қолданудың бірінші айында қан глюкозасының концентрациясын үнемі бақылау керек және қажет болған жағдайда гипогликемиялық препараттың дозасын түзету керек.
Аллопуринол, прокаинамид, цитостатиктер, иммуносупрессанттар, глюкокортикостероидтар (жүйелі қолданған кезде)
Аллопуринол немесе прокаинамид қабылдаған пациенттерде каптоприлді қолдану нейтропения/агранулоцитоз және/немесе Стивенс-Джонсон синдромының даму қаупін арттырады. Иммуносупрессанттарды (мысалы, циклофосфамид немесе азатиоприн) қабылдайтын пациенттерде каптоприлді қолдану гематологиялық бұзылулардың даму қаупін арттырады.
Алтын препараттары
Парентеральді енгізуге арналған алтын препараттарын (натрий ауротиомалаты) және каптоприлді қоса алғанда, АӨФ тежегіштерін бір мезгілде қолданғанда бетке қанның «тебуі», жүрек айнуы, құсу мен артериялық гипотензияны қамтитын симптомдық кешен (нитрат тәрізді реакциялар) сипатталған.
mTOR тежегіштері (mammalian target of Rapamycin - сүтқоректілер жасушаларындағы рапамициннің нысаны) (мысалы, темсиролимус, сиролимус, эверолимус)
Бір мезгілде АӨФ тежегіштері мен mTOR тежегіштерін (темсиролимус, сиролимус, эверолимус) қабылдайтын пациенттерде ангионевроздық ісінудің даму жиілігінің жоғарылауы байқалды.
IV типті дипептидилпептидаза тежегіштері (ДПП-IV) (глиптиндер), мысалы, ситаглиптин, саксаглиптин, вилдаглиптин, линаглиптин
Бір мезгілде АӨФ тежегіштері мен IV типті дипептидилпептидаза тежегіштерін (глиптиндер) қабылдаған пациенттерде ангионевроздық ісінудің даму жиілігінің жоғарылауы байқалды.
Эстрамустин
АӨФ тежегіштерімен бір мезгілде қолданғанда ангионевроздық ісінудің даму жиілігінің артуы.
Бейтарап эндопептидаза тежегіштері (НЭП)
АӨФ және рацекадотрил тежегіштерін (энкефалиназа тежегіші) бір мезгілде қолданғанда ангионевроздық ісінудің даму қаупінің жоғарылауы туралы хабарланды.
Құрамында сакубитрил (неприлизин тежегіші) бар дәрілік препараттармен АӨФ тежегіштерін бір мезгілде қолданғанда ангионевроздық ісінудің даму қаупі артады, осыған байланысты осы аталған препараттарды бір мезгілде қолдануға болмайды. АӨФ тежегіштерін құрамында сакубитрил бар препараттарды тоқтатқаннан кейін 36 сағаттан бұрын тағайындауға болмайды. Құрамында сакубитрил бар препараттарды АӨФ тежегіштерін қабылдайтын пациенттерге, сондай-ақ АӨФ тежегіштерін тоқтатқаннан кейін 36 сағат ішінде тағайындау қарсы көрсетілімде.
Тіндік плазминоген активаторлары
Обсервациялық зерттеулерінде ишемиялық инсульттің тромболитикалық емі үшін алтеплазаны қолданғаннан кейін АӨФ тежегіштерін қабылдаған пациенттерде ангионевроздық ісінудің даму жиілігінің жоғарылауы анықталды.
Арнайы ескертулер
Қосымша заттар туралы ақпарат
Препарат құрамында лактоза моногидраты бар, сондықтан тұқым қуалайтын фруктоза жақпаушылығы, Lapp (ЛАПП)-лактаза ферментінің тапшылығы, глюкоза-галактоза мальабсорбциясы бар адамдарға қарсы көрсетілімде.
Педиатрияда қолдану
Препаратты балалар мен 18 жасқа дейінгі жасөспірімдерге қолдануға болмайды.
Жүктілік және лактация кезінде
Жүктілік
Жүктілік кезінде Каптоприл-Боримед препаратын қолдануға болмайды. Каптоприлді жүктіліктің I триместрінде қолданбау керек. Жүкті әйелдерде АӨФ тежегіштерін қолдану бойынша тиісті бақыланатын зерттеулер жүргізілген жоқ. Жүктіліктің I триместріндегі препараттың әсері туралы қолда бар шектеулі деректер АӨФ тежегіштерін қолдану фетоуыттылыққа байланысты шарана дамуының ақауларына әкелмейтінін көрсетеді. Жүктіліктің I триместрінде АӨФ тежегіштері әсерінен кейін тератогенділіктің қаупін көрсететін эпидемиологиялық деректер сенімді болған жоқ, алайда қауіптің кейбір артуын жоққа шығаруға болмайды.
Жүктіліктің II және III триместрінде АӨФ тежегіштерін ұзақ уақыт қолдану шарананың дамуының бұзылуына (бүйрек функциясының төмендеуі, олигогидрамниоз, бассүйек сүйектерінің оссификациясының баяулауы), шарананың өліміне және жаңа туған нәрестеде асқынулардың дамуына (неонатальды бүйрек жеткіліксіздігі, артериялық гипотензия, гиперкалиемия) әкелуі мүмкін.
Егер жүктілік каптоприлді қолдану кезінде пайда болса, препаратты қабылдауды мүмкіндігінше тезірек тоқтатып, шарананың дамуына үнемі мониторинг жүргізу керек. Егер пациент әйел жүктіліктің II және III триместрінде каптоприл қабылдаған болса, бассүйек сүйектерінің жай-күйін және шарананың бүйрек функциясын бағалау үшін ультрадыбыстық зерттеуді жүргізу ұсынылады. Жүктілік кезінде аналары каптоприл қабылдаған жаңа туған нәрестелер артериялық гипотензияны, олигурияны және гиперкалиемияны анықтауға қатысты мұқият тексерілуі керек.
Жүктілікті жоспарлайтын әйелдер АӨФ тежегіштерін (каптоприлді қоса) қолданбауы тиіс. Бала туу жасындағы әйелдер жүктілік кезінде АӨФ тежегіштерін (каптоприлді қоса) қолданудың ықтимал қауіптілігі туралы хабардар болуға тиіс. Егер АӨФ тежегішін қолдану қажет деп саналса, жүктілікті жоспарлайтын пациент әйелдер жүктілік кезінде қолдану үшін белгіленген қауіпсіздік бейіні бар балама гипотензивті емдеуге ауыстырылуы керек.
Бала емізу
Қабылданған каптоприл дозасының шамамен 1% - ы емшек сүтінде кездеседі. Балада елеулі жағымсыз реакциялардың даму қаупіне байланысты емшек сүтімен емізуді тоқтату немесе емшек сүтімен емізу кезеңінде анасында Каптоприл-Боримед препаратымен емдеуді тоқтату керек.
Дәрілік препараттың көлік құралын немесе қауіптілігі зор механизмдерді басқару қабілетіне әсер ету ерекшеліктері
Емдеу кезеңінде әсіресе бастапқы дозаны қабылдағаннан кейін бас айналу мүмкін болуына байланысты көлік жүргізуден және аса зейін қоюды және психомоторлық реакциялардың жоғары жылдамдығын қажет ететін ықтимал қауіпті қызмет түрлерімен айналысудан аулақ болу керек.