- эпилепсияда: жайылған тонусты-клонусты құрысуларда және парциальді ұстамаларда
- үштармақты жүйкенің невралгиясы кезінде пароксизмалы ауырсынуда
- жедел маникалды жағдайларда және өршулердің профилактикасы немесе клиникалық көріністердің ауырлығын айқындылығын төмендету мақсатында биполярлық аффектілі бұзылыстардың демеуші емінде.
Ескертпе: препарат әдетте абсанстарда (petit mal) және миоклонусты құрысуларда тиімсіз.
- карбамазепинге немесе химиялық жағынан ұқсас дәрілік препараттарға (мысалы, трициклді антидепрессанттарға) немесе 6.1 бөлімінде аталған кез келген басқа компоненттерге аса жоғары сезімталдық
- атриовентрикулярлық блокада
- анамнезінде сүйек кемігінің тежелу эпизодтарының болуы
- бауыр порфириялары (мысалы, жедел алма-кезек порфирия, аралас порфирия, терінің кешеуілдеген порфириясы)
- моноаминоксидаза (МАО) тежегіштерімен біріктіріп қолдану
- 6 жасқа дейінгі балалар
- бала емізу кезеңі
Карбамазепинді жүрек-қантамыр жүйесі, бауыр немесе бүйрек функциясы тарапынан болған бұзылулары бар, анамнезінде басқа препараттарға жағымсыз гематологиялық реакциялары бар пациенттерді немесе карбамазепинмен емдеу курстары үзілген пациенттерді қатаң мониторингілеу шартымен пайда/қауіп арақатынасын бағалағаннан кейін ғана тағайындау керек.
Несептің жалпы талдауын жүргізу және емнің басында және белгілі бір жиілікте ем кезінде қандағы мочевина азотының деңгейін анықтау ұсынылады.
Гематологиялық асқынулар
Агранулоцитоздың және апластикалық анемияның дамуы карбамазепинді қолданумен байланысты, алайда осы жағдайлардың даму жағдайларының өте төмен жиілігіне байланысты препаратты қабылдау кезінде қауіптің маңыздылығын бағалау қиынға соғады. Ем алмағана популяция үшін жалпы қауіп агранулоцитоздың дамуы үшін жылына 1000000 адамға шаққанда 4,7 және апластикалық анемияның дамуы үшін жылына 1000000 адамға шаққанда 2,0 құрайды.
Карбамазепинді қабылдаумен байланысты тромбоциттер немесе лейкоциттер санының уақытша немесе тұрақты төмендеуі мезгіл-мезгіл немесе жиі байқалады. Ем басталғанға дейін және оны жүргізу кезінде қан талдауын мезгіл-мезгіл жүргізіп отыру керек, оның ішінде тромбоциттер санын, сондай-ақ ретикулоциттер санын және сарысудағы темір деңгейін анықтау керек.
Пациенттер мен олардың жақындарына уыттылықтың ерте белгілері, ықтимал гематологиялық бұзылулар, сондай-ақ тері жабындары мен бауыр тарапынан болатын симптомдар туралы хабарлау қажет. Пациентке қызба, тамақ ауыруы, тері бөртпесі, ауыз қуысының ойықжарасы, гематомалардың себепсіз пайда болуы, петехия немесе пурпура түріндегі геморрагиялар сияқты жағымсыз реакциялар пайда болған жағдайда дереу дәрігерге қаралу қажеттілігі туралы хабарлау керек.
Егер ем кезінде лейкоциттер немесе тромбоциттер саны айтарлықтай азаятын болса, қанның жалпы талдауын жүргізіп, пациенттің жағдайын мұқият мониторингілеу керек. Қызба немесе тамақ ауыруы сияқты клиникалық көріністермен байқлатын немесе үдемелі айқын лейкопения дамығанда препаратты тоқтату керек. Егер сүйек кемігінің айтарлықтай тежелу белгілері анықталса да, препаратты тоқтату керек.
Бауыр функциясы
Препаратпен емдеу кезінде бауыр функциясын бастапқы деңгейде бағалау және ем кезінде, әсіресе анамнезінде бауыр аурулары бар пациенттерде және егде жастағы пациенттерде осы функцияны мезгіл-мезгіл бағалау қажет. Бауыр функциясының бұзылуы өршіп кетсе немесе бауыр ауруының белсенді фазасы бар пациенттерде препаратты қабылдауды дереу тоқтату қажет.
Карбамазепин қабылдайтын пациенттердегі бауырдың функциялық жағдайын бағалайтын зертханалық талдаулардың кейбір көрсеткіштері қалып шегінен тыс болуы мүмкін, әсіресе гамма-глутамилтрансферазалар. Бұл бауыр ферменттерінің индукциясына байланысты туындауы мүмкін. Ферменттердің индукциясы, сондай-ақ сілтілі фосфатаза деңгейінің орташа жоғарылауына әкелуі мүмкін. Бауыр метаболизмінің функциялық белсенділігінің ондай жоғарылауы карбамазепинді тоқтатуға көрсетілім болып табылмайды.
Карбамазепинді қолдану салдарынан бауыр тарапынан ауыр реакциялар өте сирек байқалады. Бауыр дисфункциясының немесе бауырдың белсенді ауруының белгілері мен симптомдары пайда болған жағдайда пациентті шұғыл түрде тексеріп, тексеру нәтижелерін алғанға дейін карбамазепинмен емдеуді тоқтата тұру керек.
Суицидтік ойлар/суицидтік мінез-құлық
Эпилепсияға қарсы препараттарды әртүрлі көрсетілімдер бойынша қабылдаған пациенттерде суицидтік ойлар мен суицидтік мінез-құлық жағдайлары тіркелген. Эпилепсияға қарсы препараттардың рандомизацияланған, плацебо-бақыланатын зерттеулер барысында алынған деректердің мета-анализі суицидтік ойлар мен мінез-құлық қаупінің аздап жоғарылағанын көрсетті. Ондай қауіптің пайда болу механизмі белгісіз және қолда бар деректер карбамазепин үшін суицидтік ойлар мен мінез-құлық қаупінің жоғарылауын жоққа шығармайды.
Сондықтан пациенттерді суицидтік ойлар мен мінез-құлықтардың бар-жоғына тексеріп, қажет болған жағдайда тиісті ем тағайындауы керек. Пациенттерге (және оларға күтім жасайтын адамдарға) суицидтік ойлар мен мінез-құлық пайда болған кезде дәрігерге қаралуға кеңес беру керек.
Терінің күрделі реакциялары
Карбамазепинді қолданғанда уытты эпидермалық некролизді (УЭН немесе Лайелл синдромы) және Стивенс-Джонсон синдромын (СДС) қамтитын ауыр дерматологиялық реакциялар өте сирек туындайды. Ауыр дерматологиялық реакциялары бар пациенттер ауруханаға жатқызуды қажет етуі мүмкін, себебі бұл жағдайлар өмірге қауіп төндіруі және өлімге әкелуі мүмкін. СДС/ УЭН дамуының көптеген жағдайлары карбамазепинмен емдеудің алғашқы бірнеше айында байқалады. Бұл реакциялар негізінен еуропеоидтық нәсілді халқы бар елдерде 10000 жаңа пайдаланушыға шаққанда 1-6-да байқалады деп бағаланады. Күрделі дерматологиялық реакцияларды көрсететін белгілер мен симптомдар дамыған кезде (мысалы, СДС, Лайелл синдромы/УЭН), карбамазепинді қабылдауды дереу тоқтатып, баламалы емді тағайындау керек.
Дерматологиялық реакциялар
Карбамазепинді қолдану кезінде УЭН және СДС қамтитын ауыр және кейде өлімге әкелетін дерматологиялық реакциялар туралы хабарланды. Бұл реакциялар негізінен еуропеоидтық нәсілді халқы бар елдерде 10000 жаңа пайдаланушыға шаққанда 1-6-да байқалады деп бағаланады, бірақ кейбір азиялық елдерде, бағалау бойынша, бұл жағдайлардың даму қаупі шамамен 10 есе жоғары болуы мүмкін.
HLA әртүрлі аллельдерінің пациенттің иммундық жүйемен байланысты жағымсыз реакцияларға бейімділігіне әсері туралы дәлелдер көбейіп келеді.
HLA-B*1502 аллелі Хан этностық тобының қытайлық пациенттерінде, тайлық пациенттерде және басқа да азиялық халықта бар.
Хан этностық тобының қытайлық пациенттері мен тайлық пациенттерге жүргізілген зерттеулер карбамазепинмен байланысты СДС/УЭН тері реакциялары мен бұл пациенттерде HLA-B*1502 аллелінің болуы арасындағы айқын өзара байланысты көрсетті. HLA-B*1502 аллелі тасымалдаушыларының саны Хан этностық тобынан шыққан қытайлық пациенттер мен тайлық пациенттердің шамамен 10% құрайды. Генетикалық қауіп тобына жататын деп қарастырылатын пациенттерде карбамазепинмен емдеуді бастамас бұрын HLA-B*1502 аллелінің бар-жоғын тестілеу жүргізілуі керек. Егер пациенттің HLA-B*1502 аллелінің бар-жоғын талдауы оң нәтиже берсе, онда терапиялық емдеудің басқа нұсқалары болмаған жағдайларды қоспағанда, карбамазепинмен емдеуді бастамау керек. HLA-B*1502-ге қатысты тексеруден өткен және теріс нәтиже алған пациенттерде СДС/УЭН даму қаупі төмен, бірақ ондай реакциялар өте сирек дамуы мүмкін.
Карбамазепинмен астасқан УТЭН/СДС күрделі реакцияларының даму қаупінің және Азияның басқа елдерінде жоғарылағанын көрсететін деректер бар. Бұл аллельдің басқа азиялық халықтардан шыққан жергілікті адамдар арасында таралуына байланысты (мысалы, Филиппин мен Малайзия тұрғындарында 15%-дан жоғары) HLA-B*1502 болғаны үшін генетикалық қауіп тобына жататындар деп қарастырылатын пациенттерге генетикалық тестілеу жүргізу ұсынылады.
HLA-B*1502 аллелінің таралуы еуропалық, африкалық халықтар арасында, Американың байырғы халықтары мен латынамерикалық халықтар арасында, сондай-ақ жапондар мен корейлер арасында елеусіз (< 1 %).
Еуропалық және жапондық пациенттердегі HLA-А*3101 аллелі
HLA-А*3101адамның лейкоциттік антигені СДС, УЭН, эозинофилиямен және жүйелі симптомдармен байқалатын дәрілік реакция (DRESS), жедел жайылған экзантематозды пустулез (AGEP), еуропалық және жапондық пациенттерді емдеуде карбамазепинді қолданғанда макулопапулезді бөртпе сияқты терінің жағымсыз реакцияларының даму қаупінің жоғарылау факторы болуы мүмкін.
HLA-A*3101 аллелінің таралуы этностық популяцияда кеңінен ауытқып тұрады және еуропалық пациенттерде 2-ден 5% - ға дейін және жапондарда шамамен 10% құрайды. HLA-А*3101 аллелінің болуы жалпы популяцияның 5,0% - нан солтүстік еуропалық өкілдердің 26,0% - ға дейін карбамазепинді қабылдаудан туындаған тері реакцияларының даму қаупін арттыруы мүмкін (көп жағдайда онша күрделі емес), ал оның болмауы өз кезегінде қауіпті 5,0 - ден 3,8% - ға дейін төмендетуі мүмкін.
Карбамазепинмен емдеуді бастамас бұрын пациенттерді HLA-А*3101 аллелінің бар-жоғын анықтау үшін скринингтен өткізуді ұсыну үшін деректер жеткіліксіз.
Карбамазепинді НLA-А* 3101 аллелінің бары дәлелденген еуропалық немесе жапондық пациенттерде қолдану, егер қолданудың пайдасы қаупінен асып кетсе, ақталуы мүмкін.
Басқа дерматологиялық реакциялар
Өткінші және денсаулыққа қауіп төндірмейтін, жеңіл дерматологиялық реакциялардың дамуы мүмкін, мысалы, оқшауланған макулярлық немесе макулопапулезді экзантема. Олар әдетте бірнеше күннен немесе аптадан кейін тұрақты дозалағанда, препараттың дозасын төмендеткеннен кейін де кетіп қалады. Бұған қоса, неғұрлым күрделі дерматологиялық реакциялардың ерте белгілерін орташа өткінші реакциялардан ажырату өте қиын болуы мүмкін болғандықтан, препаратты қолдануды жалғастырғанда реакция нашарлаған жағдайда оны қолдануды дереу тоқтату үшін пациент бақылауда болуы керек.
Пациентте HLA-B*1502 аллелінің болуы құрысуға қарсы дәрілерге аса жоғары сезімталдық синдромы немесе болмашы бөртпелер (макулопапулезді бөртпе) сияқты тері тарапынан болатын карбамазепинге онша күрделі емес жағымсыз реакциялардың пайда болуымен байланысты.
Аса жоғары сезімталдық реакциялары
Карбамазепин эозинофилиямен және жүйелі симптомдармен байқалатын реакцияны (DRESS – синдром), қызбамен, бөртпемен, васкулитпен, лимфаденопатиямен, жалған лимфомалармен, артралгиямен, лейкоплениямен, эозинофилиямен, бауыр функциясы талдауларындағы деңгейі аномалиялық эозинофилиомалармен және өттүтіктердің жойылуы синдромымен (бауырішілік өттүтіктердің зақымдануы және жойылуы) байқалатын кеш білінетін көп ағзалық аса жоғары сезімталдық бұзылысын қоса, түрлі біріктірілімдермен өтуі мүмкін аса жоғары сезімталдық реакцияларын туғызуы мүмкін.
Өкпе, бүйрек, ұйқыбез, миокард және жуан ішек сияқты басқа ағзаларды да қамтуы мүмкін. Карбамазепинге сезімталдығы жоғары 25-30%-ға жуық пациенттер окскарбазепинмен (Трилептал®) айқаспалы реакцияға түседі. Карбамазепин мен эпилепсияға қарсы хош иісті препараттар (мысалы, фенитоин, примидон немесе фенобарбитал) біріктірілімдеріне айқаспалы реакциялар болуы мүмкін.
Егер аса жоғары сезімталдық реакциясының симптомдары пайда болса, препаратты қабылдауды дереу тоқтату керек.
Дозаны азайту және препаратты тоқтату
Препаратты кенеттен тоқтату құрысуларды қоздыруы мүмкін, сондықтан карбамазепинді біртіндеп тоқтату керек. Егер эпилепсиямен ауыратын пациенттерде препаратпен емді кенеттен тоқтату қажет болса, эпилепсияға қарсы жаңа препаратқа ауысу тиісті дәрілік затпен ем кезінде болуы керек.
Ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдер
Карбамазепин жүкті әйел қолданған кезде шаранаға зиян тигізуі мүмкін. Карбамазепиннің пренаталдық әсері туа біткен күрделі даму ақауларының және дамудың басқа да жағымсыз салдарының қаупін арттыруы мүмкін.
Егер емдеудің баламалы нұсқаларын мұқият қарастырғаннан кейін пайдасы басым деп танылмаса, карбамазепинді ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдерге қолдануға болмайды.
Ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдер жүктілік кезінде карбамазепин қабылдаған жағдайда шарана үшін ықтимал қаупі туралы толық хабардар болуы керек.
Карбамазепинмен емдеуді бастамас бұрын, бала туатын жастағы әйелдер жүктілікті анықтау тестін жасау мүмкіндігін қарастыруы керек.
Ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдер емдеу кезінде және емдеуді тоқтатқаннан кейін екі аптадан соң тиімді контрацепцияны қолдануы керек. Ферменттердің индукциясына байланысты карбамазепин гормондық контрацептивтердің емдік әсерінің бұзылуына әкелуі мүмкін, сондықтан бала туатын жастағы әйелдер контрацепцияның басқа тиімді әдістерін қолдану туралы кеңес алуы керек.
Ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдер жүктілікті жоспарла салысымен бала біткенге және контрацепция тоқтатқанға дейін баламалы емдеуге көшуді талқылау үшін дәрігермен кеңесу керек.
Ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдерге жүкті болса немесе жүкті болуым мүмкін деп ойласа және карбамазепин қабылдаса, дереу дәрігерге қаралуға кеңес беру керек.
Эндокриндік әсерлер
Жүкті болып қалуға қарсы гормондық дәрілермен біріктірілген карбамазепин қабылдаған әйелдерде құйылып қан кету жағдайлары тіркелген. Карбамазепин гормондық контрацептивтердің тиімділігіне теріс әсер етуі мүмкін болғандықтан, ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдер препаратты қолданғанда контрацепцияның баламалы әдістерін қолдану мүмкіндігін қарастыруы керек.
Карбамазепинді қабылдайтын және гормондық контрацепция қажет пациенттер құрамында кемінде 50 мкг эстроген бар препаратты қабылдауы керек немесе контрацепцияның баламалы гормондық емес әдістерін қолдануды қарастырған жөн.
Еркектерде фертильділіктің бұзылу жағдайлары және/немесе сперматогенез көрсеткіштерінің ауытқуы туралы өте сирек хабарланған. Алайда, бұл бұзылулардың карбамазепинмен себеп-салдарлық байланысы әлі анықталған жоқ.
Қан плазмасындағы препарат деңгейін бақылау
Қан плазмасындағы карбамазепиннің дозасы мен деңгейі, сондай-ақ қан плазмасындағы карбамазепин деңгейі мен клиникалық тиімділік пен төзімділік арасындағы өзара байланыс сенімді болмаса да, қан плазмасындағы препарат деңгейін мониторингілеу келесі жағдайларда мақсатқа сәйкес болуы мүмкін: ұстамалар жиілігінің кенеттен жоғарылауы, пациенттің комплаенсін тексеру, жүктілік, балаларды және жасөспірімдерді емдеу кезеңінде; сіңірудің бұзылуына күмән, күмәнді уыттылық және бірнеше препаратты қолдану жағдайында.
Гипонатриемия
Карбамазепинді қолданғанда гипонатриемияның даму жағдайлары белгілі. Натрий деңгейінің төмендеуімен байланысты бүйрек функциясының бұрыннан бар бұзылуы бар пациенттерде немесе натрий деңгейін төмендететін дәрілік заттармен (мысалы, диуретиктер, антидиуретик гормонның талапқа сай емес секрециясымен астасатын дәрілік препараттар) қатарлас емі бар пациенттерде карбамазепинмен емделмес бұрын қандағы натрий деңгейін өлшеу керек. Әрі қарай, қандағы натрий деңгейін әр 2 апта сайын, содан кейін емдеудің алғашқы үш айында бір айлық аралықпен немесе клиникалық қажеттілікке сәйкес өлшеп отыру керек. Бұл қауіп факторлары ең алдымен егде жастағы пациенттерге қатысты. Гипонатриемия дамыған жағдайда суды тұтыну мөлшерін шектеу керек.
Гипотиреоз
Карбамазепин сарысудағы қалқаншабез гормондарының концентрациясын төмендетуі мүмкін. Осыған байланысты гипотиреозбен ауыратын пациенттерде қалқаншабез гормондарымен орын басу емінің дозасын арттыру қажет. Сондықтан қалқаншабез гормондарымен орын басу емінің дозасын түзету үшін қалқаншабез функциясына мониторинг жүргізу ұсынылады.
Антихолинергиялық әсерлер
Карбамазепин орташа антихолинергиялық белсенділікті көрсетеді. Осылайша, көзішілік қысымы жоғары және несеп шығуы тежелген пациенттер ем кезінде қатаң бақылауда болуы керек.
Психикалық бұзылыстар
Жасырын психоздың белсендірілу ықтималдығын есте ұстаған жөн, егде жастағы пациенттерде – сананың шатасуы немесе қозу.
Қозғалыс бұзылулары (құлау, жарақат)
Карбамазепинмен емдеу атаксиямен, бас айналумен, ұйқышылдықпен, гипотензиямен, сананың шатасуымен, седациялық әсерлермен байланысты болды, олардың салдарынан пациент құлауы мүмкін, демек, сынуды немесе басқа жарақаттарды туындатуы мүмкін. Осы әсерлерді ұшықтыруы мүмкін аурулары, жағдайлары немесе дәрілік препараттары бар пациенттер үшін құлау қаупін толық бағалауды карбамазепинмен ұзақ емделіп жатқан пациенттер үшін қайта қарау керек.
Фотосенсибилизация реакциясы
Карбамазепинмен емдеу кезінде пациенттер фотосенсибилизация қаупіне байланысты күн сәулесінің қатты әсерінен аулақ болу керек.
Қосымша заттар туралы маңызды ақпарат
МЕЗАКАР® құрамында әр таблеткада 1 ммольден аз натрий (23 мг) бар, яғни шын мәнінде «натрийсіз».
Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі
Р450 3А4 (CYP A4) цитохромы карбамазепин-10, 11-эпоксидтің белсенді метаболитінің түзілуін қамтамасыз ететін негізгі фермент болып табылады. CYP 3A4 тежегіштерін бір мезгілде қолдану қан плазмасындағы карбамазепин концентрациясының жоғарылауына әкелуі мүмкін, бұл өз кезегінде жағымсыз реакциялардың пайда болуына себеп болуы мүмкін. CYP 3A4 индукторларын бір мезгілде қолдану карбамазепин метаболизмінің жеделдеуіне және осылайша қан плазмасындағы карбамазепин концентрациясының ықтимал төмендеуіне және соның салдарынан емдік әсер айқындығының ықтимал төмендеуіне әкелуі мүмкін.
Сол сияқты, CYP 3A4 ферментінің индукторларын қолдануды тоқтату карбамазепиннің метаболизм деңгейін төмендетіп, оның қан плазмасындағы концентрациясының жоғарылауына әкелуі мүмкін.
Карбамазепин CYP 3A4 және бауырдың бірінші және екінші фазалы ферменттік жүйелерінің күшті индукторы болып табылады және CYP 3A4 метаболизденетін препараттармен бір мезгілде қолданғанда метаболизм индукциясын және олардың плазмадағы концентрациясының төмендеуін туындатуы мүмкін.
Карбамазепин-10,11-эпоксидтің карбамазепин-10,11-трансдиолға айналуы гидролаза эпоксидінің микросомалық ферментінің көмегімен жүретіндіктен, карбамазепинді гидролаза эпоксидінің тежегіштерімен бірге қолдану қан плазмасында карбамазепин-10,11-эпоксид концентрациясының жоғарылауына әкелуі мүмкін.
Қарсы көрсетілген өзара әрекеттесу
Карбамазепинді моноаминоксидаза (МАО) тежегіштерімен бір мезгілде қолдануға болмайды, препаратты қолдануды бастамас бұрын МАО тежегішін қабылдауды тоқтату керек (клиникалық жағдайлар мүмкіндік берсе, кем дегенде екі апта бұрын немесе одан ертерек).
Қан плазмасындағы карбамазепин деңгейін жоғарылататын препараттар
Қан плазмасындағы карбамазепин деңгейінің жоғарылауы жағымсыз реакцияларға әкелуі мүмкін болғандықтан (мысалы, бас айналу, ұйқышылдық, атаксия, диплопия), карбамазепин дозасын түзету керек және/немесе төмендегі препараттармен бір мезгілде қолданғанда қан плазмасындағы карбамазепин деңгейін үнемі тексеріп отыру керек.
Анальгетиктер, қабынуға қарсы препараттар: декстропропоксифен, ибупрофен.
Андрогендер: даназол.
Антибиотиктер: макролидті антибиотиктер (мысалы, эритромицин, кларитромицин), ципрофлоксацин.
Антидепрессанттар: десипрамин, флуоксетин, флувоксамин, пароксетин, тразодон, вилоксазин.
Эпилепсияға қарсы препараттар: стирипентол, вигабатрин.
Зеңге қарсы препараттар: азолдар (мысалы, итраконазол, кетоконазол, флуконазол, вориконазол). Вориконазалмен немесе интраконазолмен ем алатын пациенттерге эпилепсияға қарсы баламалы дәрілер ұсынылуы мүмкін.
Антигистаминдік препараттар: лоратадин, терфенадин.
Психозға қарсы препараттар: оланзапин.
Туберкулезге қарсы препараттар: изониазид.
Вирусқа қарсы препараттар: АИТВ үшін протеаза тежегіштері (мысалы, ритонавир).
Карбоангидраза тежегіштері: ацетазоламид.
Жүрек-қантамыр препараттары: дилтиазем, верапамил.
АІЖ ауруларын емдеуге арналған препараттар: бәлкім циметидин, омепразол.
Миорелаксанттар: оксибутинин, дантролен.
Антиагреганттық препараттар: тиклопидин.
Басқа заттармен өзара әрекеттесу: грейпфрут шырыны, никотинамид (тек жоғары дозаларда).
Қан плазмасындағы карбамазепин-10,11-эпоксидтің белсенді метаболит деңгейін жоғарылататын препараттар
Қан плазмасындағы карбамазепин-10,11-эпоксидтің белсенді метаболитінің жоғарылауы жағымсыз реакцияларға әкелуі мүмкін (мысалы, бас айналу, ұйқышылдық, атаксия, диплопия), карбамазепин дозасын түзету керек және/немесе келесі препараттармен бір мезгілде қолданғанда қан плазмасындағы карбамазепин деңгейін үнемі тексеріп отыру керек: кветиапин, прогабид, вальпрой қышқылы, вальноктамид, вальпромид, примидон, бриварацетам.
Қан плазмасындағы карбамазепин деңгейін төмендететін препараттар
Төмендегі препараттармен бір мезгілде қолданғанда карбамазепин дозасын түзету қажет болуы мүмкін.
Эпилепсияға қарсы препараттар: окскарбазепин, фенобарбитал, фенитоин (фенитоиннен улануды және карбамазепиннің субтерапиялық концентрациясын болдырмау үшін карбамазепинмен емдеуді бастамас бұрын қан плазмасындағы фенитоин концентрациясын 13 мкг/мл-ге дейін түзету ұсынылады) және фосфенитоин, примидон және деректер ішінара қарама-қайшы болғанымен, бәлкім, клоназепам.
Ісікке қарсы препараттар: цисплатин немесе доксорубицин.
Туберкулезге қарсы препараттар: рифампицин.
Бронходилататорлар немесе астмаға қарсы препараттар: теофиллин, аминофиллин.
Дерматологиялық препараттар: изотретиноин.
Басқа заттармен өзара әрекеттесу: құрамында шайқурай (Hypericum perforatum) бар дәрілік шөптер.
Карбамазепиннің қатарлас ем ретінде қолданылатын препараттардың қан плазмасындағы концентрациясына әсері
Карбамазепин кейбір препараттардың концентрациясын төмендетіп, әсерін азайтуы немесе тіпті толығымен жоюы мүмкін. Төмендегі препараттардың дозаларын түзету қажет болуы мүмкін.
Анальгетиктер, қабынуға қарсы препараттар: бупренорфин, метадон, парацетамол (карбамазепинді парацетамолмен (ацетаминофенмен) ұзақ уақыт қолдану гепатоуыттылықтың дамуына байланысты болуы мүмкін), трамадол.
Антибиотиктер: доксициклин, рифабутин.
Антикоагулянттар: пероральді антикоагулянттар (мысалы, варфарин, аценокумарол, ривароксабан, дабигатран, апиксабан және эдоксабан).
Антидепрессанттар: бупропион, циталопрам, миансерин, сертралин, тразодон, трициклді антидепрессанттар (мысалы, имипрамин, амитриптилин, нортриптилин, кломипрамин).
Құсуды басатын дәрілер: апрепитант.
Эпилепсияға қарсы препараттар: клобазам, клоназепам, этосукцимид, ламотриджин, окскарбазепин, примидон, тиагабин, топирамат, вальпрой қышқылы, зонисамид. Фенитоиннен улануды және карбамазепиннің субтерапиялық концентрациясын болдырмау үшін карбамазепинмен емдеуді бастамас бұрын қан плазмасындағы фенитоин концентрациясын 13 мкг/мл-ге дейін түзету ұсынылады. Қан плазмасындағы мефенитоин деңгейінің жоғарылауының жалғыз жағдайлары туралы хабарланды.
Зеңге қарсы препараттар: итраконазол, вориконазол. Вориконазалмен немесе интраконазолмен ем алатын пациенттерге эпилепсияға қарсы баламалы дәрілер ұсынылуы мүмкін.
Антигельминттік препараттар: празиквантел, альбендазол.
Ісікке қарсы препараттар: иматиниб, циклофосфамид, лапатиниб, темсиролимус.
Нейролептик препараттар: клозапин, галоперидол және бромперидол, оланзапин, кветиапин, рисперидон, арипипразол, палиперидон.
Вирусқа қарсы препараттар: АИТВ емдеуге арналған протеаза тежегіштері (мысалы, индинавир, ритонавир, саквинавир).
Анксиолитиктер: альпразолам, мидазолам.
Бронходилататорлар немесе астмаға қарсы препараттар: теофиллин.
Контрацептивтік препараттар: гормондық контрацептивтер (контрацепцияның баламалы әдістерін қолдануды қарастырған жөн).
Жүрек-қантамыр препараттары: кальций өзекшелерінің блокаторлары (дигидропиридин тобы), мысалы, фелодипин, дигоксин, симвастатин, аторвастатин, ловастатин, церивастатин, ивабрадин.
Кортикостероидтар: кортикостероидтар (мысалы, преднизолон, дексаметазон).
Эрекциялық дисфункцияны емдеу үшін қолданылатын дәрілер: тадалафил.
Иммуносупрессанттар: циклоспорин, эверолимус, такролимус, сиролимус.
Қалқаншабез ауруларын емдеуге арналған препараттар: левотироксин.
Басқа препараттармен өзара әрекеттесу: құрамында эстрогендер және/немесе прогестерон бар препараттар.
Спецификалы қарастыруды қажет ететін біріктірілімдер
Карбамазепин мен леветирацетамды біріктіріп қолдану карбамазепин уыттылығының жоғарылауына әкелуі мүмкін.
Карбамазепин мен изониазидті бір мезгілде қолдану изониазид туындатқан гепатоуыттылықтың күшеюіне әкелуі мүмкін.
Карбамазепин мен литийді біріктіріп қолдану қан плазмасындағы литий деңгейі емдік диапазон шегінде қалса да, нейроуыттылықтың күшеюіне әкелуі мүмкін. Карбамазепинді метоклопрамидпен немесе галоперидол, тиоридазин сияқты негізгі транквилизаторлармен біріктіріп қолдану жағымсыз неврологиялық әсерлердің даму жиілігінің жоғарылауына да әкелуі мүмкін.
Кейбір диуретиктермен (гидрохлоротиазид, фуросемид) карбамазепинмен бір мезгілде емдеу симптоматикалық гипонатриемияның туындауына әкелуі мүмкін.
Карбамазепин бұлшықеттің деполяризацияланбайтын релаксанттарының әсеріне қарсы тұра алады (мысалы, панкурония). Мұндай біріктірілімді қолданған жағдайда осы препараттардың дозаларын арттыру қажет болуы мүмкін; пациенттердің жағдайын мұқият бақылау керек, өйткені миорелаксанттардың әсерін тоқтату күткеннен тезірек мүмкін болады.
Карбамазепин, басқа психотроптық препараттар сияқты, алкоголь жағуын төмендетуі мүмкін, сондықтан пациенттерге алкогольді ішуден тартынуға кеңес беріледі.
Карбамазепинді тікелей әсер ететін пероральді антикоагулянттармен (ривароксабан, дабигатран, апиксабан және эдоксабан) бір мезгілде қолдану қан плазмасындағы тікелей әсер ететін пероральді антикоагулянттар концентрациясының төмендеуіне әкелуі мүмкін, бұл тромбоз қаупін тудырады. Сондықтан, егер бір мезгілде қолдану қажет болса, тромбоздың белгілері мен симптомдарын мұқият мониторингілеу ұсынылады.
Серологиялық зерттеулерге әсері
Карбамазепин перфеназин концентрациясын анықтауға арналған ТЖСХ-талдауының жалған оң нәтижесін бере алады.
Карбамазепин мен 10,11-эпоксидтің метаболиті трициклді антидепрессанттардың концентрациясын анықтауға арналған поляризацияланған флуоресценция әдісімен иммунологиялық талдаудың жалған оң нәтижесін бере алады.
Р450 3А4 (CYP A4) цитохромы карбамазепин-10, 11-эпоксидтің белсенді метаболитінің түзілуін қамтамасыз ететін негізгі фермент болып табылады. CYP 3A4 тежегіштерін бір мезгілде қолдану қан плазмасындағы карбамазепин концентрациясының жоғарылауына әкелуі мүмкін, бұл өз кезегінде жағымсыз реакциялардың пайда болуына себеп болуы мүмкін. CYP 3A4 индукторларын бір мезгілде қолдану карбамазепин метаболизмінің жеделдеуіне және осылайша қан плазмасындағы карбамазепин концентрациясының ықтимал төмендеуіне және соның салдарынан емдік әсер айқындығының ықтимал төмендеуіне әкелуі мүмкін.
Сол сияқты, CYP 3A4 ферментінің индукторларын қолдануды тоқтату карбамазепиннің метаболизм деңгейін төмендетіп, оның қан плазмасындағы концентрациясының жоғарылауына әкелуі мүмкін.
Карбамазепин CYP 3A4 және бауырдың бірінші және екінші фазалы ферменттік жүйелерінің күшті индукторы болып табылады және CYP 3A4 метаболизденетін препараттармен бір мезгілде қолданғанда метаболизм индукциясын және олардың плазмадағы концентрациясының төмендеуін туындатуы мүмкін.
Карбамазепин-10,11-эпоксидтің карбамазепин-10,11-трансдиолға айналуы гидролаза эпоксидінің микросомалық ферментінің көмегімен жүретіндіктен, карбамазепинді гидролаза эпоксидінің тежегіштерімен бірге қолдану қан плазмасында карбамазепин-10,11-эпоксид концентрациясының жоғарылауына әкелуі мүмкін.
Қарсы көрсетілген өзара әрекеттесу
Карбамазепинді моноаминоксидаза (МАО) тежегіштерімен бір мезгілде қолдануға болмайды, препаратты қолдануды бастамас бұрын МАО тежегішін қабылдауды тоқтату керек (клиникалық жағдайлар мүмкіндік берсе, кем дегенде екі апта бұрын немесе одан ертерек).
Қан плазмасындағы карбамазепин деңгейін жоғарылататын препараттар
Қан плазмасындағы карбамазепин деңгейінің жоғарылауы жағымсыз реакцияларға әкелуі мүмкін болғандықтан (мысалы, бас айналу, ұйқышылдық, атаксия, диплопия), карбамазепин дозасын түзету керек және/немесе төмендегі препараттармен бір мезгілде қолданғанда қан плазмасындағы карбамазепин деңгейін үнемі тексеріп отыру керек.
Анальгетиктер, қабынуға қарсы препараттар: декстропропоксифен, ибупрофен.
Андрогендер: даназол.
Антибиотиктер: макролидті антибиотиктер (мысалы, эритромицин, кларитромицин), ципрофлоксацин.
Антидепрессанттар: десипрамин, флуоксетин, флувоксамин, пароксетин, тразодон, вилоксазин.
Эпилепсияға қарсы препараттар: стирипентол, вигабатрин.
Зеңге қарсы препараттар: азолдар (мысалы, итраконазол, кетоконазол, флуконазол, вориконазол). Вориконазалмен немесе интраконазолмен ем алатын пациенттерге эпилепсияға қарсы баламалы дәрілер ұсынылуы мүмкін.
Антигистаминдік препараттар: лоратадин, терфенадин.
Психозға қарсы препараттар: оланзапин.
Туберкулезге қарсы препараттар: изониазид.
Вирусқа қарсы препараттар: АИТВ үшін протеаза тежегіштері (мысалы, ритонавир).
Карбоангидраза тежегіштері: ацетазоламид.
Жүрек-қантамыр препараттары: дилтиазем, верапамил.
АІЖ ауруларын емдеуге арналған препараттар: бәлкім циметидин, омепразол.
Миорелаксанттар: оксибутинин, дантролен.
Антиагреганттық препараттар: тиклопидин.
Басқа заттармен өзара әрекеттесу: грейпфрут шырыны, никотинамид (тек жоғары дозаларда).
Қан плазмасындағы карбамазепин-10,11-эпоксидтің белсенді метаболит деңгейін жоғарылататын препараттар
Қан плазмасындағы карбамазепин-10,11-эпоксидтің белсенді метаболитінің жоғарылауы жағымсыз реакцияларға әкелуі мүмкін (мысалы, бас айналу, ұйқышылдық, атаксия, диплопия), карбамазепин дозасын түзету керек және/немесе келесі препараттармен бір мезгілде қолданғанда қан плазмасындағы карбамазепин деңгейін үнемі тексеріп отыру керек: кветиапин, прогабид, вальпрой қышқылы, вальноктамид, вальпромид, примидон, бриварацетам.
Қан плазмасындағы карбамазепин деңгейін төмендететін препараттар
Төмендегі препараттармен бір мезгілде қолданғанда карбамазепин дозасын түзету қажет болуы мүмкін.
Эпилепсияға қарсы препараттар: окскарбазепин, фенобарбитал, фенитоин (фенитоиннен улануды және карбамазепиннің субтерапиялық концентрациясын болдырмау үшін карбамазепинмен емдеуді бастамас бұрын қан плазмасындағы фенитоин концентрациясын 13 мкг/мл-ге дейін түзету ұсынылады) және фосфенитоин, примидон және деректер ішінара қарама-қайшы болғанымен, бәлкім, клоназепам.
Ісікке қарсы препараттар: цисплатин немесе доксорубицин.
Туберкулезге қарсы препараттар: рифампицин.
Бронходилататорлар немесе астмаға қарсы препараттар: теофиллин, аминофиллин.
Дерматологиялық препараттар: изотретиноин.
Басқа заттармен өзара әрекеттесу: құрамында шайқурай (Hypericum perforatum) бар дәрілік шөптер.
Карбамазепиннің қатарлас ем ретінде қолданылатын препараттардың қан плазмасындағы концентрациясына әсері
Карбамазепин кейбір препараттардың концентрациясын төмендетіп, әсерін азайтуы немесе тіпті толығымен жоюы мүмкін. Төмендегі препараттардың дозаларын түзету қажет болуы мүмкін.
Анальгетиктер, қабынуға қарсы препараттар: бупренорфин, метадон, парацетамол (карбамазепинді парацетамолмен (ацетаминофенмен) ұзақ уақыт қолдану гепатоуыттылықтың дамуына байланысты болуы мүмкін), трамадол.
Антибиотиктер: доксициклин, рифабутин.
Антикоагулянттар: пероральді антикоагулянттар (мысалы, варфарин, аценокумарол, ривароксабан, дабигатран, апиксабан және эдоксабан).
Антидепрессанттар: бупропион, циталопрам, миансерин, сертралин, тразодон, трициклді антидепрессанттар (мысалы, имипрамин, амитриптилин, нортриптилин, кломипрамин).
Құсуды басатын дәрілер: апрепитант.
Эпилепсияға қарсы препараттар: клобазам, клоназепам, этосукцимид, ламотриджин, окскарбазепин, примидон, тиагабин, топирамат, вальпрой қышқылы, зонисамид. Фенитоиннен улануды және карбамазепиннің субтерапиялық концентрациясын болдырмау үшін карбамазепинмен емдеуді бастамас бұрын қан плазмасындағы фенитоин концентрациясын 13 мкг/мл-ге дейін түзету ұсынылады. Қан плазмасындағы мефенитоин деңгейінің жоғарылауының жалғыз жағдайлары туралы хабарланды.
Зеңге қарсы препараттар: итраконазол, вориконазол. Вориконазалмен немесе интраконазолмен ем алатын пациенттерге эпилепсияға қарсы баламалы дәрілер ұсынылуы мүмкін.
Антигельминттік препараттар: празиквантел, альбендазол.
Ісікке қарсы препараттар: иматиниб, циклофосфамид, лапатиниб, темсиролимус.
Нейролептик препараттар: клозапин, галоперидол және бромперидол, оланзапин, кветиапин, рисперидон, арипипразол, палиперидон.
Вирусқа қарсы препараттар: АИТВ емдеуге арналған протеаза тежегіштері (мысалы, индинавир, ритонавир, саквинавир).
Анксиолитиктер: альпразолам, мидазолам.
Бронходилататорлар немесе астмаға қарсы препараттар: теофиллин.
Контрацептивтік препараттар: гормондық контрацептивтер (контрацепцияның баламалы әдістерін қолдануды қарастырған жөн).
Жүрек-қантамыр препараттары: кальций өзекшелерінің блокаторлары (дигидропиридин тобы), мысалы, фелодипин, дигоксин, симвастатин, аторвастатин, ловастатин, церивастатин, ивабрадин.
Кортикостероидтар: кортикостероидтар (мысалы, преднизолон, дексаметазон).
Эрекциялық дисфункцияны емдеу үшін қолданылатын дәрілер: тадалафил.
Иммуносупрессанттар: циклоспорин, эверолимус, такролимус, сиролимус.
Қалқаншабез ауруларын емдеуге арналған препараттар: левотироксин.
Басқа препараттармен өзара әрекеттесу: құрамында эстрогендер және/немесе прогестерон бар препараттар.
Спецификалы қарастыруды қажет ететін біріктірілімдер
Карбамазепин мен леветирацетамды біріктіріп қолдану карбамазепин уыттылығының жоғарылауына әкелуі мүмкін.
Карбамазепин мен изониазидті бір мезгілде қолдану изониазид туындатқан гепатоуыттылықтың күшеюіне әкелуі мүмкін.
Карбамазепин мен литийді біріктіріп қолдану қан плазмасындағы литий деңгейі емдік диапазон шегінде қалса да, нейроуыттылықтың күшеюіне әкелуі мүмкін. Карбамазепинді метоклопрамидпен немесе галоперидол, тиоридазин сияқты негізгі транквилизаторлармен біріктіріп қолдану жағымсыз неврологиялық әсерлердің даму жиілігінің жоғарылауына да әкелуі мүмкін.
Кейбір диуретиктермен (гидрохлоротиазид, фуросемид) карбамазепинмен бір мезгілде емдеу симптоматикалық гипонатриемияның туындауына әкелуі мүмкін.
Карбамазепин бұлшықеттің деполяризацияланбайтын релаксанттарының әсеріне қарсы тұра алады (мысалы, панкурония). Мұндай біріктірілімді қолданған жағдайда осы препараттардың дозаларын арттыру қажет болуы мүмкін; пациенттердің жағдайын мұқият бақылау керек, өйткені миорелаксанттардың әсерін тоқтату күткеннен тезірек мүмкін болады.
Карбамазепин, басқа психотроптық препараттар сияқты, алкоголь жағуын төмендетуі мүмкін, сондықтан пациенттерге алкогольді ішуден тартынуға кеңес беріледі.
Карбамазепинді тікелей әсер ететін пероральді антикоагулянттармен (ривароксабан, дабигатран, апиксабан және эдоксабан) бір мезгілде қолдану қан плазмасындағы тікелей әсер ететін пероральді антикоагулянттар концентрациясының төмендеуіне әкелуі мүмкін, бұл тромбоз қаупін тудырады. Сондықтан, егер бір мезгілде қолдану қажет болса, тромбоздың белгілері мен симптомдарын мұқият мониторингілеу ұсынылады.
Серологиялық зерттеулерге әсері
Карбамазепин перфеназин концентрациясын анықтауға арналған ТЖСХ-талдауының жалған оң нәтижесін бере алады.
Карбамазепин мен 10,11-эпоксидтің метаболиті трициклді антидепрессанттардың концентрациясын анықтауға арналған поляризацияланған флуоресценция әдісімен иммунологиялық талдаудың жалған оң нәтижесін бере алады.
Жүктілік және лактация кезеңі
Жүктілік
Эпилепсияға қарсы дәрілік заттарды (ЭДЗ) қолданумен байланысты жалпы қауіп.
Эпилепсияға қарсы емді қолданатын ұрпақ өрбіту жасындағы барлық әйелдерге, әсіресе жүктілікті жоспарлайтын әйелдерге және жүкті әйелдерге құрысулар мен эпилепсияға қарсы емдеуден туындаған шарана үшін ықтимал қаупіне қатысты медициналық кеңес беру керек.
ЭДЗ емдеуді кенеттен тоқтатудан аулақ болу керек, өйткені бұл әйел мен туылмаған бала үшін ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін құрысудың туындауына әкелуі мүмкін.
Мүмкін болса, жүктілік кезінде эпилепсияны емдеу үшін монотерапияға артықшылық беріледі, өйткені бірнеше ЭДЗ емі туа біткен даму ақауларының жоғары қаупімен байланысты болуы мүмкін.
Карбамазепинмен байланысты қауіптер
Карбамазепин плаценталық бөгет арқылы өтеді. Карбамазепиннің пренаталдық әсері туа біткен даму ақауларының және дамудың басқа да жағымсыз салдарының қаупін арттыруы мүмкін. Жүктілік кезінде карбамазепиннің әсері күрделі даму ақауларының жиілігімен байланысты, жалпы популяцияға қарағанда 2-3 есе жоғары, жиілігі 2-3% құрайды. Жүктілік кезінде карбамазепин қолданған анада шарананың жүйке түтігінің ақаулары, бассүйек-бет ақаулары, ерін/таңдай жырығы, жүрек-қантамырдың даму ақаулары, гипоспадия, саусақ гипоплазиясы және шарана организмінің әртүрлі жүйелеріне әсер ететін басқа да ауытқулар сияқты даму ақаулары туралы хабарланды. Дамудың осы кемшіліктерін мамандандырылған антенаталдық бақылау ұсынылады. Жүктілік кезінде карбамазепинді жеке-жеке немесе басқа ЭДЗ-мен біріктіріп қолданған эпилепсиясы бар әйелдерден туған балалар арасында жүйке дамуының бұзылғаны туралы хабарланды. Жүктілік кезінде карбамазепин қабылдаған балалардағы жүйке жүйесінің бұзылудың даму қаупімен байланысты зерттеулер қайшылықты және қаупін жоққа шығаруға болмайды.
Егер емдеудің баламалы нұсқаларын мұқият қарастырғаннан кейін пайдасы басым деп танылмаса, карбамазепинді жүктілік кезінде әйелдерге қолдануға болмайды. Әйел толық хабардар етілуі және жүктілік кезінде карбамазепинді қабылдаудың қаупін түсінуі керек.
Деректер карбамазепинді қолдану кезінде даму ақауларының пайда болу қаупі дозаға байланысты болуы мүмкін екенін көрсетеді. Егер пайдасын/қаупін мұқият бағалау негізінде және емдеудің баламалы нұсқасы сәйкес келмесе және карбамазепинмен емдеу жалғастырылса, монотерапияны және карбамазепиннің төмен тиімді дозасын қолдану керек және қан плазмасындағы деңгейлерді бақылау ұсынылады. Плазмадағы концентрацияны құрысуды бақылауды қолдаумен емдік диапазонының төменгі бөлігінде 4-тен 12 мкг/мл-ге дейін ұстап тұруға болады.
Карбамазепин сияқты кейбір ЭДЗ қан сарысуындағы фолаттар деңгейін төмендететіні хабарланды. Бұл тапшылық эпилепсиямен ауыратын анадағы шарананың туа біткен ақаулары жиілігінің артуына ықпал етеді. Жүктілікке дейін және жүктілік кезінде фолий қышқылын қабылдау ұсынылады. Нәрестедегі қан ұюы бұзылуының алдын алу үшін жүктіліктің соңғы апталарында аналарға, сондай-ақ жаңа туған нәрестелерге К1 дәруменін беру ұсынылады.
Егер әйел жүкті болуды жоспарласа, бала біткенге және контрацепцияны тоқтатқанға дейін тиісті баламалы емге көшу үшін барлық күш-жігерді жұмсауы керек. Егер әйел карбамазепинді қабылдау кезінде жүкті болса, оны емдеу әдісін бағалау және баламалы нұсқаларды қарастыру үшін маманға жіберу керек.
Ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдер
Карбамазепинді емдеудің баламалы нұсқаларынан ықтимал пайда/қауіп басым болатын жағдайларды қоспағанда, ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдерге қолдануға болмайды. Әйелге толық ақпарат берілуі керек және жүктілік кезінде карбамазепин қабылдаған кезде шарана үшін ықтимал қаупін түсіну керек, сондықтан жүктілікті алдын ала жоспарлау маңызды. Карбамазепинмен емдеуді бастар алдында ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдерде жүктілікті анықтау тестін жүргізу мүмкіндігін қарастыру керек.
Ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдер емдеу кезінде және емді аяқтаған соң екі апта бойы тиімді контрацепцияны қолдануы тиіс. Ферменттердің индукциясына байланысты карбамазепин гормондық контрацептивтердің емдік әсерінің бұзылуына әкелуі мүмкін, сондықтан ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдер контрацепцияның басқа тиімді әдістерін қолдану туралы кеңес алуы керек. Ең болмағанда контрацепцияның бір тиімді әдісін (мысалы, жатырішілік) немесе бөгеу әдісін қоса алғанда, контрацепцияның екі қосымша түрін пайдалану керек. Контрацепция әдісін таңдағанда пациентті талқылауға тарта отырып, жеке жағдайларды бағалау керек.
Бала емізу
Ана сүтіне карбамазепиннің және оның белсенді метаболитінің аз ғана бөлігі түседі (сүт/плазмадағы концентрациясы 0,24 – 0,69 құрайды). Сондықтан карбамазепинді лактация кезеңінде тағайындауға болады. Дегенмен, жаңа туған нәрестелерге препараттың ықтимал әсерінің туындауын (салмақ қосу жылдамдығының төмендеуі, седативті әсер) бақылау қажет. Осы әсерлер туындаған кезде баланы емшектен шығару керек. Босанғанған дейін және/немесе бала емізу кезеңінде карбамазепиннің әсеріне ұшыраған нәрестелерде холестаздық гепатит туралы бірнеше хабарлама алынды. Сондықтан карбамазепин алған аналардың емшек еметін балаларын бауыр тарапынан болатын жағымсыз реакциялардың бар-жоғына мұқият бақылау керек.
Препараттың көлік құралын немесе қауіптілігі зор механизмдерді басқару қабілетіне әсер ету ерекшеліктері
Емдеу кезінде автокөлік басқарған және зейін қою мен психомоторлық реакциялардың жылдамдығын қажет ететін, қауіптілігі зор басқа қызмет түрлерімен шұғылданған жағдайда сақтық таныту қажет.
Дозалау режимі
Емдеуді бастамас бұрын Хан қытайлық этностық тобына жататын пациенттерге немесе тайлық пациенттерге мүмкіндігінше HLA-B*1502 бар-жоғын анықтау үшін тексеруден өту қажет, өйткені бұл аллель ауыр карбамазепинмен астасқан Стивенс-Джонсон синдромының дамуын қоздыруы мүмкін.
Эпилепсия
Ұстамаларды тиісті бақылауға қол жеткізу үшін карбамазепиннің дозасын әр пациенттің қажеттіліктерін ескере отырып түзету қажет. Препараттың оңтайлы дозасын таңдау үшін қан плазмасындағы карбамазепин концентрациясын анықтау ұсынылады. Эпилепсияны емдегенде қан плазмасындағы
4-12 мкг/мл (17-50 мкмоль/л) деңгейінде карбамазепиннің жалпы концентрациясына сәйкес келетін карбамазепин дозасы қажет.
Ересектер
Емдеуді препараттың төмен тәуліктік дозасын қолданудан бастау ұсынылады, оны артынан әр пациент үшін оңтайлы әсерге қол жеткізгенше баяу көтереді.
Препараттың ұсынылатын бастапқы дозасы тәулігіне 1-2 рет 100-200 мг құрайды. Содан кейін дозаны оңтайлы әсерге қол жеткізгенше баяу көтереді; көбінесе тәуліктік доза 800-1200 мг құрайды. Кейбір пациенттерге тәулігіне 1600 мг немесе тіпті 2000 мг-ге жететін препараттың дозасы қажет болуы мүмкін.
Егде жастағы пациенттер
Егде жастағы пациенттерде карбамазепин дозасын препараттың ықтимал өзара дәрілік әрекеттесуіне байланысты сақтықпен таңдау керек. Ұсынылатын бастапқы дозасы –тәулігіне 2 рет 100 мг.
Балалар
Емдеуді препараттың төмен тәуліктік дозасын қолданудан бастау ұсынылады, оны артынан әр пациент үшін оңтайлы әсерге қол жеткізгенше баяу көтереді.
Препараттың әдеттегі дозасы тәулігіне дене салмағының әр кг шаққанда 10-20 мг құрайды, бірнеше рет қабылданады.
Препарат өте кішкентай балаларда қолдану үшін ұсынылмайды.
Белгілері мен симптомдары
Артық дозалану әдетте ОЖЖ, жүрек-қантамыр және тыныс алу жүйелері тарапынан болатын симптомдармен көрінеді. Артық дозаланғанда келесі симптомдар мен шағымдар болуы мүмкін:
Орталық жүйке жүйесі: ОЖЖ функцияларының тежелуі, бағдардан адасу, сананың тежелуі, ұйқышылдық, қозу, елестеулер, кома, бұлыңғыр көру, түсініксіз сөйлеу, дизартрия, нистагм, атаксия, дискинезия, гиперрефлексия (басында), гипорефлексия (кейінірек), құрысулар, психомоторлық бұзылыстар, миоклонус, гипотермия, мидриаз.
Тыныс алу жүйесі: тыныс алудың тежелуі, өкпе ісінуі.
Жүрек-қантамыр жүйесі: тахикардия, артериялық гипотензия, кейде – артериялық гипертензия, QRS кешенінің кеңеюімен өткізгіштіктің бұзылуы; есін жоғалуымен қатар жүретін жүректің тоқтап қалуымен байланысты синкопе.
Асқазан-ішек жолы: құсу, асқазанда тамақтың тұрып қалуы, жуан ішек моторикасының төмендеуі.
Қаңқа-бұлшықет және дәнекер тін: карбамазепиннің уытты әсерімен байланысты рабдомиолиздің жекелеген жағдайлары туралы хабарланды.
Бүйрек және несеп шығару жүйесі: несеп шығуының тежелуі, олигурия немесе анурия, сұйықтықтың іркілуі, антидиуретик гормон әсеріне ұқсас карбамазепиннің әсерінен болатын су интоксикациясы.
Зертханалық көрсеткіштер тарапынан: гипонатриемия, метаболизмдік ацидоз, гипергликемия болуы, креатининфосфокиназаның бұлшықеттік фракциясының жоғарылауы мүмкін.
Емі
Спецификалық антидоты жоқ. Бастапқыда емдеу пациенттің клиникалық жағдайына негізделуі керек; ауруханаға жатқызу көрсетілген. Осы дәріден улануды растау және артық дозалану дәрежесін бағалау үшін қан плазмасындағы карбамазепин концентрациясы анықталады.
Асқазанның ішіндегісін эвакуациялау, асқазанды шаю, белсендірілген көмірді қабылдау жүзеге асырылады. Асқазан ішіндегісінің кешеуілді эвакуациялануы сауығу кезеңінде кешеуілдеген сіңуге және уыттану симптомдарының қайта пайда болуына әкелуі мүмкін. Қарқынды терапия бөлімінде симптоматикалық демеуші ем, жүрек функциясын мониторингілеу, су-электролит теңгерімінің бұзылуын мұқият түзету қолданылады.
Арнайы нұсқаулар
Көмір сорбенттеріне гемосорбция жүргізу ұсынылады. Гемодиализ карбамазепинмен артық дозаланған жағдайдағы емдеудің тиімді әдісі болып табылады. Препараттың баяу сіңуінен болған, артық дозалану басталғаннан кейін 2 және 3-күні артық дозалану симптомдарының қайта өршу мүмкіндігін қарастыру қажет.
Дәрілік препараттың бір немесе бірнеше дозасын өткізіп алу кезіндегі қажетті шаралар
Егер Сіз кезекті дозаны қабылдауды ұмытып кетсеңіз, оны мүмкіндігінше тез қабылдаңыз. Алайда, егер препараттың кезекті дозасын қабылдау уақыты келсе, өткізіп алған дозаны өткізіп жіберіп, әдеттегідей қабылдауды жалғастырыңыз. Өткізіп алған дозаның орнын толтыру үшін қос дозаны қабылдамаңыз!
Тоқтату синдромы қаупінің болуына көрсетілім
Егер дәрігер Сізге ол туралы айтпайынша, препаратты қабылдауды тоқтатпаңыз.
Препаратты кенеттен тоқтату құрысуларды қоздыруы мүмкін, сондықтан карбамазепинді біртіндеп тоқтату керек.
Дәрілік препаратты қолдану тәсілін түсіндіру үшін медицина қызметкеріне кеңес алу үшін жүгіну жөніндегі нұсқаулар
Егер осы препаратты қолдану туралы қосымша қандай да бір сұрақтар туындаса, емдеуші дәрігеріңізбен кеңесіңіз.
10 таблеткадан ПВХ/ПВДХ үлбірінен және алюминий фольгадан жасалған пішінді ұяшықты қаптамаға салынады.
5 пішінді ұяшықты қаптамадан медициналық қолдану жөніндегі қазақ және орыс тілдеріндегі нұсқаулықпен бірге картон қорапшаға салынады.
Құрғақ, жарықтан қорғалған жерде 25°C-ден аспайтын температурада сақтау керек.
Балалардың қолы жетпейтін жерде сақтау керек!
4 жыл.
Жарамдылық мерзімі өткеннен кейін қолдануға болмайды.
Сақтау шарттары
Құрғақ, жарықтан қорғалған жерде 25°C-ден аспайтын температурада сақтау керек.
Балалардың қолы жетпейтін жерде сақтау керек!
Жеткізуді таңдаған кезде, сіз тапсырысыңызды сайтта немесе қосымшада Kaspi-дегі қашықтан төлеу арқылы немесе белгілі бір дәріханаларда карта, Apple Pay немесе Google Pay арқылы төлей аласыз. Өзіңіз алып кетуді таңдаған кезде, сіз тапсырысты белгілі бір дәріханаларда Kaspi QR, карта немесе қолма-қол ақша арқылы немесе сайтта немесе қосымшада Kaspi-дегі қашықтан төлеу арқылы немесе белгілі бір дәріханаларда карта, Apple Pay, Google Pay арқылы төлей аласыз.
Жеткізу Алматы, Астана, Шымкент, Караганды қалаларында Яндекс және Choco жеткізу қызметтерінің тарифтері бойынша, сондай-ақ Қазақстанның басқа қалаларына Avis жеткізу қызметінің тарифтері бойынша немесе Indrive қызметі арқылы жүзеге асырылады. Choco-дан басқа барлық жеткізу қызметтері тәулік бойы қолжетімді. Choco жеткізуі Алматыда 01:20-ға дейін, Астанада 00:50-ге дейін, Шымкентте, Карагандыда 23:00-ге дейін қолжетімді.
Заңнамаға сәйкес, жалпы ереже бойынша дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар қайтарылуға және айырбасталуға жатпайды. Толығырақ ақпарат алу үшін біздің қолдау қызметіне хабарласыңыз.
Фармацевттің тегін кеңесі және сізге ең жақын дәріхананы таңдау мүмкіндігі. Дәріханаларда болуын тексерудің қарапайым жүйесі және бағаларды ыңғайлы салыстыру. Өнім бетінде егжей-тегжейлі анықтамалық материалдар және қолдану жөніндегі нұсқаулар бар.
